ประเภทของจักรยาน (Bicycle type)

ในปัจจุบันมีจำนวนจักรยานอยู่บนโลกใบนี้ประมาณ 1000ล้านคัน ซึ่งถูกพัฒนาให้มีลักษณะรูปร่างเพื่อวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันไป จะเห็นได้ว่ามีรูปแบบต่างๆเยอะมาก แต่ก่อนที่จะแตกย่อยออกไปเป็นประเภทต่าง จักรยานมีรูปแบบหลักๆอยู่ 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ
1. Road bicycle จักรยานที่ออกแบบมาสำหรับทางเรียบในประเภทของ road bicycle มีลักษณะรูปร่างที่ออกแบบมาเพื่อ ใช้สำหรับท่องเที่ยวหรือใช้ความเร็วบนทางเรียบ บางแหล่งหมายถึงรถที่ใช้ในการแข่ง racing bicycle บางแหล่งก็แยกรถแข่งเป็นอีกประเภทหนึ่งไปเลย ในลักษณะการใช้งานมีลักษณะคล้ายๆกัน ลักษณะเด่นของ road bicycle คือ

• มียางที่บางเล็ก แต่ทนแรงดันสูง ผิวเรียบ เพื่อลดแรงเสียดทานระหว่างล้อกับถนน
• มักจะมีหลายเกียร์ แต่ก็ยังมีแบบ single speed และ fixed-gear
• โครงสร้างมีน้ำหนักเบามาก บางยี่ห้อรวมทั้งคันไม่ถึง 10 กิโลกรัม

โดยจะแตกย่อยออกได้ดังนี้

1.1 Utility Bicycle จักรยานเพื่อการใช้ประโยชน์ทั่วไป (Road bicycle)

เป็นจักรยานที่สร้างมาเพื่อการใช้งานด้านต่างๆโดยแท้จริง ทั้ง การขนส่งสินค้า งานไปรษณีย์ หรือ จักรยานแม่บ้านซึ่งก็จะมีการออกแบบให้เหมาะกับการใช้งานแต่ละอย่าง ซึ่งจักรยานประเภทนี้ถูกใช้งานอย่างแพร่หลายในอดีตเนื่องจากการคมนาคมโดยรถยนต์ยังมีไม่มาก และปัจจุบันก็ยังมีการใช้งานอยู่แต่ก็มีการพัฒนารูปแบบให้ดูทันสมัยมากขึ้น













1.2 Road bicycle (Racing) จักรยานเสือหมอบสำหรับแข่ง

เป็นจักรยานที่ออกแบบมาเพื่อใช้ความเร็วทางบนเรียบ ทั้ง Road bicycle,Sprint และ Time trial โดยหน้าสัมผัสของยางมีขนาดเล็กมากเพื่อให้เกิดแรงเสียดทานน้อยที่สุด และ frame ผลิตจากวัสดุและเทคโนโลยีขั้นสูงเพื่อให้ได้น้ำหนักที่เบาที่สุดและแข็งแรงสุดๆเช่นเดียวกัน จักรยานเสือหมอบถูกใช้ในการแข่งขันทางความเร็วซึ่งรายการใหญ่ๆที่เราเห็นบ่อยๆคงเป็น Tour de France หรือ world cycling championship













1.3 Touring bicycle จักรยานทางเรียบสำหรับท่องเที่ยว (Road bicycle)

ออกแบบมาเพื่อใช้ในการท่องเที่ยว ซึ่งจะมีโครงที่แข็งแรง ขับขี่สบาย และสามารถบรรทุกน้ำหนักได้มาก ไว้ใส่สัมภาระในการท่องเที่ยว รูปลักษณ์โดยรวมก็เหมือนกับ Road bicycle racing แต่เน้นความแข็งแรงและความสบายมากกว่าความเร็ว

1.4 Hybrid bicycle จักรยานทางเรียบสำหรับปั่นในเมือง (Road bicycle) 

ออกแบบและพัฒนามาให้มีหลายรูปแบบหลายวัตถุประสงค์มากทั้งเพื่อความสนุกสนาน และการใช้งานด้านต่างๆ ลักษณะหลักๆยังเน้นการใช้งานบนทางเรียบ เหมือนๆเป็นลูกผสมระหว่าง mountain bicycle (MTB)+ Road bicycle รูปร่างหน้าตาจะพัฒนามาจาก MTB แต่ ลักษณะยางและชุดขับเคลื่อนเป็นแบบ Road bicycle












1.5 Vintage Road bicycle จักรยานทางเรียบแบบวินเทจ (Road bicycle)

รู้จักกันดีในรูปแบบของจักรยานรูปทรงคลาสิค ทีมีน้ำหนักเบา โดยทั่วไปจะมีรูปทรงแบบโบราณ เฟรมผลิคจากท่อเหล็กกลม ส่วนใหญ่นิยมเป็นของสะสมกัน เป็นที่นิยมของกลุ่มคนเฉพาะกลุ่ม 














1.6 Mini velo bicycle จักรยานทางเรียบแบบย่อส่วน (Road bicycle)

เป็นจักรยานทางเรียบที่พัฒนามาจาก Road bicycle ในอีกรูปแบบหนึ่ง ซึ่งลักษณะโครงสร้าง หน้าตา ระบบเกียร์ เหมือน Road bicycle ธรรมดา แต่ลดขนาดลงมาให้เล็กกว่าเพื่อให้เกิดความคล่องตัว สำหรับใช้ขับขี่ในเมืองที่มีจราจรแออัด ซึ่งไม่เน้นความเร็วแต่เน้นความสะดวกสบายและความคล่องตัว











1.7 Folding bicycle จักรยานทางเรียบแบบพับ (Road bicycle)

จักรยานพับได้เป็นจักรยานขนาดเล็กที่มีลักษณะพิเศษคือ มีกลไกสามารถพับเก็บได้ ซึ่งขนาดล้อหรือระบบเกียร์ก็คล้ายๆกันกับ mini velo bicycle เหมาะกับชีวิตคนเมืองที่ต้องการความคล่องตัวในการเดินทางและสามารถพับแล้วขึ้นรถสาธารณะได้สบายๆด้วย ซึ่งกลไกการพับก็ถูกพัฒนาจนสามารถพับได้เร็วมากแค่ประมาณ 12-15 วินาทีเท่านั้น น้ำหนักรถก็แค่เพียง 10-15 กิโลกรัมเท่านั้น


















2. Off-road bicycle จักรยานสำหรับนอกเส้นทางหรือทางวิบาก ถูกออกแบบให้มีความแข็งแรงและสมรรถนะสูงเพื่อรองรับการวิ่งบนเส้นทางที่ยากลำบาก หลักๆคงเป็น จักรยานเสือภูเขา และ BMX

2.1 Mountain Bicycle , MTB จักรยานเสือภูเขา (Off-road bicycle)

MTB หรือ จักรยานเสือภูเขา เป็นจักรยานที่ได้รับความนิยมอย่างสูงอีกประเภทหนึ่ง ซึ่ง MTB ถูกออกแบบมาเพื่อกิจกรรมแบบลุยๆ บนถนนที่ไม่ใช่ทางเรียบหรือไม่ปั่นตามเส้นทางปกติ (Off Road) เช่นภูเขาจึงเป็นที่มาของชื่อ Mountain Bike โดยโครงสร้างถูกออกแบบให้มีสมรรถนะสูงเพื่อเส้นทางที่ขรุขระ โดยจะมีระบบกันสะเทือน shock ช่วยในการกระจายแรงด้วย












2.2 Bicycle motocross , BMX จักรยานบีเอ็มเอ๊กซ์ (Off-road bicycle)

Bicycle motocross หรือ BMX  เป็นจักรยานที่ใช้ในการแข่งขันในรูปแบบ  motocross ในสนามแข่ง ที่มีสิ่งกีดขวางหรือเนินอุปสรรคต่างๆ ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะที่ออกแบบมาให้โครงสร้างมีความแข็งแกร่งเพื่อลุยทางวิบากหรือ  motocross โดยเฉพาะ ปัจจุบันวัยรุ่นนิยมนำมาปั่นเล่นในกิจกรรมแบบผาดโผน

นี่เป็นส่วนหนึ่งของจักรยานรูปแบบต่างๆ แต่ทีเป็นสากลน่าจะมีประมาณนี้ ส่วนใครมีความสนใจอยากจะปั่นจักรยาน ก็ลองดูว่าแบบไหนน่าจะเหมาะกับเราที่สุดครับ ตัดสินใจให้ดีก่อนที่จะซื้อ อาจจะปั่นเพื่อออกกำลังกายหรือ เพื่อการเดินทางก็ดีต่อโลกทั้งนั้นแหละครับ